नागपूरमध्ये राजयोगी कादंबरीच्या प्रकाशन सोहळ्याने साहित्य, नेतृत्व आणि राष्ट्रप्रेमाचा सुंदर संगम अनुभवायला मिळाला. माजी राज्यपाल बनवारीलाल पुरोहित यांच्या हस्ते झालेला हा सोहळा प्रेरणादायी ठरला.
नागपूरच्या वैचारिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय भूमीत पुन्हा एकदा नेतृत्व, राष्ट्रप्रेम आणि साहित्याचा त्रिवेणी संगम अनुभवायला मिळाला. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या जीवनावर आधारित राजयोगी या प्रेरणादायी कादंबरीच्या प्रकाशन सोहळ्याने संपूर्ण सभागृह भारून गेले. साहित्य आणि प्रशासनाच्या अभिरुचीपूर्ण संमेलनाचे हे ज्वलंत उदाहरण ठरले.प्रकाशन सोहळ्याचे उद्घाटन माजी राज्यपाल आणि नागपूरच्या मातीतून उगम पावलेले आदर्श प्रशासक बनवारीलाल पुरोहित यांच्या हस्ते झाले. त्यांच्या शांत, संयमी आणि तपस्वी व्यक्तिमत्त्वाने संपूर्ण कार्यक्रमात एक सात्त्विक भार निर्माण केला.
बनवारीलाल पुरोहित यांच्यासोबत प्रख्यात लेखक डॉ. कुमार शास्त्री अध्यक्षस्थानी होते, तर भाजप प्रवक्ते शिवराय कुलकर्णी व सामाजिक कार्यकर्ते आशुतोष अडोणी यांनी कार्यक्रमात आपली उपस्थितीने प्रेरणा दिली. पुरोहित यांनी, मोदींबद्दल लिहिणे ही धाडसाची गोष्ट आहे, असे सांगत लेखिकेचे कौतुक केले.नरेंद्र मोदी यांना दुर्लभ व्यक्तिमत्त्व असे संबोधले. ही नेतृत्वाच्या उंचीवरून आलेली एक विचारपूर्वक प्रतिक्रिया होती. त्यांच्या वक्तव्यामुळे मोदींच्या नेतृत्वाची गूढता, प्रेरणा आणि भारताच्या प्रगतीमधील त्यांचे योगदान अधिक ठळकपणे समोर आले. अशा विधानांना राजकीय रंग नसतो, तर त्यामागे अनुभवाचा गाभा असतो.
Mohan Bhagawat : संघाच्या विचारधारेत आता सर्व धर्मांना स्थान
राज्यकारभारातील सुसंस्कृत दृष्टिकोन
बनवारीलाल पुरोहित हे भारतीय प्रशासनातील एक विचारशील व प्रगल्भ व्यक्तिमत्त्व म्हणून ओळखले जातात. आसाम, तमिळनाडू आणि पंजाब या तिन्ही विविधतेने नटलेल्या राज्यांचे राज्यपाल म्हणून त्यांनी उत्कृष्ट संयम, सौजन्य आणि कायद्यास प्राधान्य देणारे कार्य केले. पंजाबच्या राज्यपालपदाच्या काळात त्यांनी चंदीगडच्या प्रशासकपदाचीही जबाबदारी सांभाळली आणि दोन्ही ठिकाणी त्यांनी प्रशासनाच्या पारदर्शकतेला प्राधान्य दिले.
फेब्रुवारी 2024 मध्ये त्यांनी वैयक्तिक कारणांमुळे आपल्या दोन्ही पदांचा राजीनामा दिला. प्रारंभी राजीनामा स्वीकारण्यात आला नाही, मात्र नंतर राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी तो मान्य केला आणि त्यांच्या कार्यकाळाची एक सुसंस्कृत आणि शिस्तबद्ध सांगता झाली.
Amaravati Police : नागपूरच्या एनवायरो प्लांटमध्ये कोटींचा गांजा जाळून नष्ट
लोकशाहीचा तपस्वी सेवक
राज्यपालपदाच्या आधी, पुरोहित यांनी महाराष्ट्राच्या राजकारणात आपली छाप सोडली होती. नागपूर लोकसभा मतदारसंघातून तीन वेळा खासदार म्हणून निवडून आलेल्या पुरोहित यांनी दोनदा काँग्रेस आणि एकदा भाजपच्या तिकिटावर निवडून येत नेतृत्वाचे विविध पदर अनुभवले. त्यांच्या राजकीय प्रवासात त्यांनी स्वतःचा ‘विदर्भ राज्य पार्टी’ हा पक्ष स्थापन करून विदर्भाच्या विकासाची बाजू लावून धरली होती.
राजकारणासोबतच त्यांनी नागपूरच्या वैचारिक जडणघडणीतही महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. ‘द हितवाद’ या 1911 साली गोपाळ कृष्ण गोखले यांनी स्थापन केलेल्या प्रतिष्ठित इंग्रजी दैनिकाचे ते व्यवस्थापकीय संपादक असून त्यांनी माध्यमांना सन्मानाची आणि सकारात्मकता जोपासणारी दिशा दिली आहे.
साहित्य अन् नेतृत्वाचे उदाहरण
श्री रामदेवबाबा विद्यापीठाचे अध्यक्ष म्हणून त्यांची भूमिका विद्यार्थ्यांमध्ये नेतृत्व, कर्तव्यनिष्ठा आणि राष्ट्रभावनेची बीजं पेरणारी ठरली आहे. या सर्व भूमिकांमध्ये त्यांनी संयमित भाष्य, स्पष्ट विचारधारा आणि अभिमानास्पद भारतीय मूल्यांचा सतत आग्रह धरलेला दिसतो.
राजयोगी कादंबरीच्या प्रकाशनाच्या निमित्ताने त्यांच्या उपस्थितीने संपूर्ण सोहळा केवळ एका साहित्यिक कार्यक्रमात सीमित राहिला नाही, तर तो एक प्रेरणादायी प्रशासनिक क्षण बनून गेला. या कार्यक्रमामुळे नागपूरने पुन्हा एकदा आपल्या मातीतून घडलेल्या आदर्श नेतृत्वाचे दर्शन घेतले.
