दत्तात्रेय होसबळे यांच्या नेतृत्वाखाली राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ शतकपूर्तीच्या दिशेने पुढे जात आहे. आत्मपरीक्षण आणि नव्या संकल्पांसह समाज उन्नतीसाठी संघ कटिबद्ध आहे.
राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या शतकोत्तर वर्षपूर्तीकडे वाटचाल करत असताना, सरकार्यवाह दत्तात्रेय होसबळे यांनी संघाच्या ऐतिहासिक प्रवासावर आणि भविष्यातील उद्दिष्टांवर प्रकाश टाकला आहे. या महत्त्वपूर्ण टप्प्यावर केवळ उत्सव न साजरा करता, संघाने आत्मपरीक्षण करून आपल्या ध्येयासाठी पुनः समर्पित होण्याचा संकल्प केला आहे. त्याचबरोबर, डॉ. केशव बळिराम हेडगेवार यांच्या जयंतीनिमित्त या प्रेरणादायी चळवळीतील प्रत्येक स्वयंसेवकाच्या समर्पणाचा सन्मान करण्याचा संकल्पही संघाने घेतला आहे.
डॉ. हेडगेवार यांनी राष्ट्रभक्तीच्या अभावामुळे आणि समाजातील फाटाफुटीमुळे भारताने आपले स्वातंत्र्य गमावले, असे स्पष्ट केले होते. त्यामुळे त्यांनी राष्ट्र समर्पित जीवन जगणाऱ्या व्यक्ती घडवण्यासाठी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाची स्थापना केली. शंभर वर्षांनंतरही, त्यांचे विचार आणि दूरदृष्टी संघाच्या कार्यपद्धतीत प्रतिबिंबित होत आहे.
Mohan Bhagwat : मोदींच्या उपस्थितीत उलगडले स्वयंसेवेचे तत्त्वज्ञान
संघटनेचा विस्तार
संघाच्या कार्याची व्याप्ती आज विविध क्षेत्रांमध्ये वाढली आहे. स्वतंत्र भारताच्या स्थापनेनंतरही, संघाने आपल्या सामाजिक बांधिलकीत कोणतीही तडजोड केली नाही. विभाजनानंतर विस्थापित हिंदूंच्या पुनर्वसनात स्वयंसेवकांनी मोलाचे योगदान दिले. तसेच, राष्ट्रीय सुरक्षा, ग्रामीण विकास, शिक्षण आणि संस्कृती पुनरुज्जीवन यासारख्या क्षेत्रांमध्ये संघाच्या स्वयंसेवकांनी आपले योगदान दिले आहे.
रामजन्मभूमी मुक्ती आंदोलन, सामाजिक समरसता अभियान आणि विविध सेवा प्रकल्पांच्या माध्यमातून संघाने आपले कार्य व्यापक स्तरावर पोहोचवले आहे. दत्तात्रेय होसबळे यांनी याच कार्याचा गौरव करत, समाज संघटनेच्या दिशेने अधिक दृढपणे पाऊल टाकण्याचे आवाहन केले आहे.
शतकपूर्तीकडे दृढ संकल्प
राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या शतकोत्तर वर्षपूर्तीच्या निमित्ताने, आगामी काळात तालुका आणि गाव पातळीवर शाखांचे प्रमाण वाढवण्याचा निर्धार करण्यात आला आहे. गेल्या वर्षभरात दहा हजार नवीन शाखा स्थापन करण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण करण्यात आले आहे. पंचपरिवर्तन या पाच प्रमुख सुधारणा कार्यक्रमांवर लक्ष केंद्रित करून, समाजातील सकारात्मक परिवर्तन घडवण्याचा प्रयत्न संघ करत आहे.
संघाच्या कार्याची दिशा आता केवळ स्वयंसेवक तयार करणे एवढी मर्यादित न राहता, संपूर्ण समाजाच्या उन्नतीसाठी कार्य करण्याकडे वळली आहे. महिलांचा सहभाग वाढवणे, कुटुंबसंस्थेचे बळकटीकरण आणि सामाजिक समरसता वाढवणे यांसारख्या उद्दिष्टांवर विशेष भर देण्यात येत आहे.
एकात्मतेच्या दिशेने पाऊल
दत्तात्रेय होसबळे यांनी स्पष्ट केले की, आजच्या जगात हवामान बदल, सामाजिक अस्थिरता आणि विविध आंतरराष्ट्रीय संकटांमुळे एकात्मतेची गरज अधिक भासते. भारताची प्राचीन आणि अनुभवसिद्ध ज्ञानपरंपरा या समस्यांवर उपाय शोधू शकते. मात्र, हे तेव्हाच शक्य होईल, जेव्हा प्रत्येक भारतीय नागरिक आपल्या सामाजिक जबाबदारीची जाणीव ठेवून राष्ट्राच्या विकासात योगदान देईल.
संघाच्या शतकपूर्तीच्या टप्प्यावर, या चळवळीला अधिक व्यापक बनवण्यासाठी नव्या पिढीने पुढाकार घ्यावा, असे आवाहन करत संघाने संपूर्ण समाज सज्जन शक्तींच्या नेतृत्वाखाली एकत्र आणण्याचा संकल्प केला आहे. भारताच्या सर्वांगीण विकासासाठी हे एक महत्त्वाचे पाऊल ठरेल.
