भारतीय संविधानाच्या अमृतमहोत्सवी वर्षात मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी त्याच्या गौरवशाली वारशावर प्रकाश टाकला. संविधान हा भारतीय लोकशाहीचा आत्मा आणि सामाजिक समतेचा आधार आहे, असे त्यांनी स्पष्ट केले.
भारतीय गणराज्याच्या 75व्या वर्धापन दिनानिमित्त भारतीय संविधानाच्या गौरवशाली अमृतमहोत्सवी वाटचालीवर चर्चा आयोजित करण्यात आली. या विशेष प्रसंगी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी संविधानाच्या अमूल्य योगदानावर प्रकाश टाकला. भारतीय संविधान हे संपूर्ण भारतीय तत्त्वज्ञानावर आधारित आहे. ते सामाजिक समता, न्याय आणि लोकशाही मूल्यांचे प्रतिक आहे, असे त्यांनी स्पष्ट केले.
भारतीय संविधान हे फक्त विविध देशांच्या राज्यघटनांमधून घेतलेले संकलन नाही. ते भारतीय संस्कृतीच्या मूलभूत तत्त्वांवर उभारलेले आहे. संविधान सभेत भारतीय ध्वजावर चर्चा होत असताना डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांनी सत्य, सद्गुण आणि धर्ममार्गाने वाटचाल केल्याशिवाय पवित्र ध्येय गाठता येणार नाही, असे मत मांडले होते. अशोक चक्र हे कायदा आणि धर्माचे चक्र आहे. त्याचा मूळ संदेश गतिमानता आणि सातत्यिक प्रगती हा आहे.
अशोक चक्राचे तत्त्वज्ञान
संविधान हे समाजाला सतत पुढे जाण्याची प्रेरणा देते. फडणवीस यांनी सांगितले की, धर्म म्हणजे सतत गतिशील असलेले चक्र आहे. इतिहासात समाजाने अनेक आव्हाने आणि प्रतिकूल परिस्थितीचा सामना केला आहे, कारण बदलांना विरोध केला गेला. काळाच्या बरोबरीने चालण्याचे धैर्य दाखवले नाही, तर समाज मागे पडतो. जातीयता आणि अस्पृश्यता यांसारखे सामाजिक अडथळे दूर झाल्याशिवाय सत्य आणि सद्गुणांचा वारसा पुढे नेता येणार नाही. अशोक चक्र हेच दर्शवते की, जिथे प्रवास थांबतो तिथे स्थिरता मृत्यूला आमंत्रण देते. मात्र, जर हे चक्र अखंड फिरत राहिले, तर त्यातूनच जीवनाची नवी ऊर्जा निर्माण होते. समाजानेही ही शिकवण स्वीकारून पुढे जाण्याचा निर्धार केला पाहिजे, असे त्यांनी स्पष्ट केले.
समतेचा पाया मजबूत
भारतीय संविधानाने गेल्या 75 वर्षांत देशाला स्थैर्य, सामाजिक न्याय आणि लोकशाहीचे बळ प्रदान केले आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या दूरदृष्टीने संविधानाने सामाजिक समतेचा पाया रचला. फडणवीस यांनी संविधानाच्या परिवर्तनकारी भूमिकेवर भर दिला आणि त्याच्या ऐतिहासिक महत्त्वाचा पुनरुच्चार केला.संविधानामुळे समाजात सकारात्मक बदल झाले. महिलांना हक्क मिळाले, मागासवर्गीयांना न्याय मिळाला आणि प्रत्येक नागरिकाला समान संधी उपलब्ध झाल्या. हीच संविधानाची खरी ताकद आहे.
बाबासाहेबांचे स्वप्न साकार
भारतीय संविधानाच्या मूलभूत तत्त्वांमध्ये राष्ट्रीय एकात्मतेला प्राधान्य देण्यात आले आहे. याच पार्श्वभूमीवर, जम्मू-काश्मीरमधील कलम 370 हटवण्याचा निर्णय घेण्यात आला. फडणवीस यांनी या निर्णयाचे महत्त्व अधोरेखित करत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे स्वप्न साकार झाल्याचे सांगितले.संविधान हा भारताचा आत्मा आहे. तो केवळ कायद्यांचा संच नाही, तर संपूर्ण देशाला एकसूत्रात बांधणारी प्रेरणादायी व्यवस्था आहे. फडणवीस यांनी ठामपणे स्पष्ट केले की, जोपर्यंत चंद्र आणि सूर्य आहेत, तोपर्यंत भारतीय संविधान अढळ राहील.
संरक्षणासाठी कटिबद्धता
भारतीय लोकशाहीचे भवितव्य संविधानाच्या सशक्तीकरणावर अवलंबून आहे. फडणवीस यांनी संविधानाच्या मूल्यांप्रती निष्ठा व्यक्त केली आणि त्याच्या संरक्षणासाठी आपली वचनबद्धता अधोरेखित केली. भारतीय संविधानाने देशाला स्थैर्य, सामाजिक समता आणि एकात्मता दिली आहे. यामुळेच प्रत्येक भारतीयाने या महान दस्तऐवजाच्या सन्मानासाठी कार्य करावे, असे त्यांनी आवाहन केले. भारतीय संविधान हा लोकशाहीचा किल्ला आहे, जो भविष्यातही भारतीय नागरिकांच्या उज्ज्वल वाटचालीला दिशा देत राहील.
